Co to jest aorta brzuszna?
Tętnice to naczynia, które doprowadzają krew z serca do wszystkich narządów w organizmie człowieka. Największą tętnicą jest aorta, która wychodzi z serca i biegnie wzdłuż kręgosłupa, oddając po drodze odgałęzienia do różnych części ciała i narządów, na przykład do rąk, jelit czy nerek. Aorta, choć jest jednym dużym naczyniem, została umownie podzielona na kilka odcinków, między innymi odcinek piersiowy, który znajduje się w klatce piersiowej i odcinek brzuszny, znajdujący się w jamie brzusznej. Stąd skrótowo mówi się o aorcie brzusznej czy aorcie piersiowej.
Czym jest tętniak i dlaczego się pojawia?
Tętniak jest poszerzeniem światła tętnicy o co najmniej 50% prawidłowej średnicy. Takie poszerzenie może się pojawić na każdej tętnicy. Dotyczy to również największej z tętnic - aorty. Pojawienie się uwypuklenia o balonowatym lub wrzecionowatym kształcie sprawia, że ściana tętnicy nie przypomina już gładkiej, równej rury. Ściana rozciąga się nadmiernie, ale jej ciągłość pozostaje zachowana. Jeżeli takie uwypuklenie powiększa się, grozi to pęknięciem tętniaka i wydostaniem się krwi poza naczynie.
Nie wyjaśniono, co jest przyczyną powstawania tętniaków. Podejrzewa się, że włókna, które budują ścianę tętnicy, z różnych przyczyn ulegają degradacji i wówczas w tym miejscu ściana ulega osłabieniu. Krew, która przepływa przez takie naczynie, wywiera ciśnienie na ściany tego naczynia, i kiedy natrafia na miejsce o zmniejszonej wytrzymałości powoduje jego rozciągnięcie.
Przeczytaj: Czy wszystkie tętniaki aorty są jednakowe?
Czy tętniaki dają jakieś objawy?
Tętniaki nie zawsze dają objawy i pacjent może nie odczuwać znamiennych dolegliwości. Taki bezobjawowy tętniak wykrywany jest przypadkowo, podczas badań wykonywanych z innej przyczyny, na przykład kolki nerkowej, czy wyrostka robaczkowego. Dzieje się tak, ponieważ tętniak jest rozpoznawany w badaniu USG i w tomografii komputerowej. Może się zdarzyć, że chorzy skarżą się na bliżej nieokreślone bóle w jamie brzusznej lub bóle pleców w okolicy lędźwiowo-krzyżowej, czyli tak zwane „bóle krzyża”. Zdarza się też, że odczuwają pulsowanie w brzuchu, określane jako „bicie drugiego serca”.
Objawem tętniaka może być ból zlokalizowany w okolicy pleców lub na brzuchu wokół pępka, który promieniuje do ud i krocza. Jeśli ściana tętniaka ulegnie pęknięciu, dochodzi do masywnego krwotoku. Pęknięciu tętniaka towarzyszy bardzo silny, nagły ból w okolicy lędźwiowej pleców, który promieniuje do krocza i podbrzusza, ponieważ tam zbiera się wynaczyniona krew. Może również pojawić się krwiak w tych okolicach. Zdarza się, że szybkość utraty krwi jest tak duża, że chory umiera przed przywiezieniem do szpitala.
Czy decydować się na operację?
Nie każdy tętniak aorty brzusznej należy operować. Jeśli jego średnica przekracza 5,5 cm, to taki tętniak aorty brzusznej powinien być operowany. Zdarza się, że tętniak jest większy niż 5,5 cm, ale pacjent cierpi na inne choroby, na przykład cukrzycę, astmę, czy niewydolność serca, które powodują, że ryzyko operacji u takiej osoby jest wysokie. Tacy chorzy są poddawani systematycznej kontroli, polegającej na wykonaniu badania USG co 3-6 miesięcy. Ma to na celu obserwację, czy tętniak zwiększył swoje wymiary. Jeżeli się powiększa, oznacza to, że prawdopodobieństwo pęknięcia wzrasta i przewyższa ryzyko operacji. Taki pacjent, po odpowiednim przygotowaniu i ustabilizowaniu przebiegu chorób towarzyszących, powinien poddać się interwencji chirurgicznej.
Polecamy: Jak leczyć tętniaka aorty?
Szacuje się, że podczas operacji pękniętego tętniaka śmiertelność wynosi 50%, natomiast po operacjach planowych jest 25 razy niższa.
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
